DI TICH LỊCH SỬ VĂN HÓA CHÙA KIM NGÂN

12/03/2020

DI TICH LỊCH SỬ VĂN HÓA CHÙA KIM NGÂN

 Chùa Kim Ngân là một ngôi chùa cổ thuộc vùng khu di tích quốc gia đặc biệt Cố đô Hoa Lư. Chùa tọa lạc tại thôn Chi phong, xã Trường Yên, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình.

Tương truyền, Chùa được xây dựng vào thế kỷ X, trên “nền kho” để vàng bạc của Triều Đinh- Tiền Lê nên còn được gọi là chùa Kim Ngân (chùa Vàng). Ngoài ra chùa còn được gọi là chùa Ngần bởi được xây dựng trên địa phận xứ Đồng Ngần, bốn bề là núi non bao bọc tạo thế uy nghi, giáp với Quèn Vông (là nơi thông nhau giữa thành ngoại và thành nội của Kinh đô Hoa Lư).

Trải qua năm tháng, chùa đã được trùng tu một số lần. Đến nay, về cơ bản chùa mang phong cách kiến trúc triều Nguyễn.

Chùa được xây dựng trên khu đất khá bằng phẳng, thoáng đãng, diện tích  khoảng 2000m2, kiến trúc  theo kiểu chuôi vồ, quay hướng Tây - Nam. Khuôn viên chùa bao gồm các hạng mục công trình:  Tam quan, Thượng điện, nhà Tổ, mộ Tháp, nhà khách…

Với phong cách kiến trúc truyền thống chùa được lợp ngói nam, hệ thống cột gỗ đặt trên các chân tảng đá thắt cổ bồng. Nghệ nhân đã khéo léo chạm khắc trên kẻ góc, xà, bẩy những đề tài chủ đạo về rồng, hoa lá cách điệu, đường triện…có giá trị điêu khắc cao. Những hình ảnh này không chỉ làm cho kiến trúc thêm đẹp mà còn tạo cho không gian trở nên huyền ảo, linh thiêng.

Thế kỷ X, vùng đất có di tích thuộc khu Thành nội của Kinh đô Hoa Lư, kinh đô đầu tiên của Nhà nước phong kiến Trung ương tập quyền Việt Nam. Câu đối trước tòa Tiền bái ca ngợi linh khí nơi đây:

“Cổ bát sinh hoa, non phong thiên thu dụng khí tốt

Bồ đề kết quả, chi đình vạn thế ngưỡng linh thanh”

Tạm dịch:

“Gốc Phật nở hoa, non phong ngàn năm chung khí tốt

Bồ đề kết quả, nơi đây muôn thuở anh linh”

Chính điện bài trí thờ cúng 5 hàng tượng:

Hàng thứ nhất đặt 03 pho tượng Tam thế: Quá khứ, Hiện tại, Vị lai.

Hàng thứ 2 bài trí Tư ợng Adiđà, Quan Âm Bồ Tát  và Đại Thế Chí Bồ tát.

Hàng thứ 3 là Thích Ca sơ sinh ngự trên tòa cửu Long

Hàng thứ 4: tượng Thổ Địa, Thánh Tăng.

Hàng thứ 5: tượng Đức Ông, Thánh Hiền.

Ngoài hệ thống tượng, chùa hiện còn lưu giữ một số hiện vật quý như: chuông đồng (Thành Thái năm thứ nhất: 1889), nhang án, bát hương, câu đối, cửa võng…

Hàng năm chùa tổ chức lễ hội vào rằm tháng Giêng, trong phần hội có tổ chức lễ rước thuyền Rồng từ chùa ra bến sông Bồ Đề (Sào Khê). Đây là một lễ hội vừa mang tính truyền thống, vừa mang tín ngưỡng dân gian: Cầu may, cầu mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi.

Trong hai cuộc khách chiến chống Pháp, chống Mỹ của dân tộc, chùa Kim Ngân có rất nhiều đóng góp cho kháng chiến. Chùa đã vinh dự được tặng Huân chương kháng chiến chống Mỹ cứu nước hạng 3(ngày 03/12/1992). Bộ tư lệnh quân khu 3 tặng bằng khen (ngày 12/12/1969). Hội chữ thập đỏ Ninh Bình tặng giấy khen (ngày 20/11/1997).

Năm 2000, với những giá trị nổi bật về lịch sử và văn hóa, chùa đã được Bộ Văn hóa, Thông tin công nhận là di tích cấp Quốc gia.

Chùa Kim Ngân cùng với chùa Am Tiên, chùa Duyên Ninh, chùa Cổ Am, chùa Nhất Trụ… là những ngôi chùa cổ liên quan đến thời Đinh- Tiền Lê, hiện nằm liền kề nhau trong khu di tích Cố đô Hoa Lư, tạo thành một cụm di tích đa dạng về kiến trúc và mỹ thuật, hài hòa về cảnh quan.

Với hình thế núi non trùng điệp, hang động kỳ thú, lại được bàn tay khéo léo cần cù của ông cha ta, trải qua bao đời xây dựng, hun đúc và tôn tạo, chùa Kim Ngân quả là một chốn thần tiên với bao huyền bí, linh thiêng. Với sự khởi đầu bằng những phút giây tham quan vãn cảnh và lễ Phật ở chùa Kim Ngân; và kết thúc bằng hàng loạt đợt tham quan các điểm di tích ở quần thể khu di tích lịch sử văn hóa cố đô Hoa Lư sẽ mang lại cho du khách nhiều điều thú vị bất ngờ và đầy sự hấp dẫn./.

Toàn cảnh Chùa Kim Ngân

                                                                                                                                                                                                                                                                                               Đào Thị Mỹ Dung

P. Giám đốc Trung tâm